„Żeton” Wystawy Jubileuszowej w Pradze z 1908 r. (Czechy)

W okresie od 14 maja do 18 października 1908 r. odbywała się w czeskiej Pradze „Wystawa Jubileuszowa”. Została ona zorganizowana przez praskę Izbę Przemysłowo-Handlową (czes. Obchodní a živnostenská komora v Praze) celem uczczenia 60-lecia panowania cesarza Franciszka Józefa I. Rozmach wystawy był ogromny, do zaprojektowania obiektów wystawienniczych zatrudniono aż 18 architektów, wybudowano 20 publicznych pawilonów oraz 118 prywatnych, a cały teren imprezy zajął ostatecznie ok. 80.000 m². Nie dziwi zatem, że przez pięć miesięcy wystawy odwiedziło ją aż ok. 2,5 miliona osób. Co ciekawe, mimo że wystawa była ona zorganizowana na cześć cesarza, sam Franciszek Józef I nie pojawił się w jej trakcie w Pradze. W jego imieniu wystawę odwiedzili natomiast arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg oraz arcyksiążę Karol Habsburg.

^{Źródło: Český svět nr 32 z 22 kwietnia 1908 r., str. 2}

Żeton Elżbiety z Bobolusk

W historii polskiego mennictwa w większości przypadków łatwo wskazać numizmaty, które były tymi „pierwszymi”, jak np. pierwszy trojak z 1528 r., pierwszy ort z 1608 r. etc. W przypadku pieniądza dominialnego, dzięki pracy Tadeusza Kałkowskiego „Tysiąc lat monety polskiej” za najstarszy polski pieniądz dominialny uważany jest żeton Elżbiety z Bobolusk. Czy jednak temu numizmatowi faktycznie słusznie należy się to miano?

Wskazany żeton po raz pierwszy został odnotowany w literaturze pod koniec lat 30-tych XIX w pierwszym tomie „Gabinetu medalów polskich…” Edwarda hr. Raczyńskiego, który umieścił go pośród medali wybitych za panowania Zygmunta II Augusta[1]. Opisując przedmiotowy numizmat autor wskazał, że wymieniony w napisie otokowym najwyższy pisarz to Alżbieta z Bobolusk (bo mógł posiadać żeńskie imię) lub, co bardziej prawdopodobne, Alżbieta była żoną owego najwyższego pisarza. Dodatkowo E. hr. Raczyński stwierdził, że nie jest w stanie określić pochodzenia tego numizmatu, jednak posiłkując się herbarzem Niesieckiego, przywołał ród Boboleckich, którzy mieli swój majątek w ziemi poznańskiej.

_{Edward hr. Raczyński, Gabinet medalów polskich oraz tych, które się dziejów Polski tyczą począwszy od najdawniejszych aż do końca panowania Jana III (1513-1696), tom I, Wrocław 1838 r., str. 165, nr 32}